دیجیتال مارکتینگ چیست؟

دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال تبدیل به استراتژی بازاریابی برای بسیاری از شرکت‌ها و برندهای نوظهور و همچنین قدیمی شده است. این فرآیند اصطلاحی گسترده است که حوزه‌های بسیاری را در بر می‌گیرد؛ از بهینه کردن موتورهای جستجو تا نوشتن برای وبلاگ‌ها و... مواردی هستند که در دنیای بازاریابی دیجیتال اهمیت پیدا می‌کنند. در عمل این موضوع به کمپین‌های مختلفی نسبت داده می‌شود که از طریق رایانه، موبایل، تبلت یا سایر دستگاه‌های دیگر ارائه شده و ممکن است شکل‌های گوناگونی هم داشته باشند. این نوع بازاریابی را همواره در برابر بازاریابی سنتی قرار داده و با آن مقایسه می‌کنند.

در این مطلب قصد داریم شما را بیشتر با معنا و مفهوم این موضوع و همچنین موارد مرتبط با آن آشنا کنیم.

تعریف ساده دیجیتال مارکتینگ

سوال اولی که در ذهن همه افراد شکل می‌گیرد آن است که دیجیتال مارکتینگ چیست؟ دیجیتال مارکتینگ به زبان ساده استفاده از کانال‌های دیجیتال برای بازاریابی هر نوع محصول و خدمت است. در حقیقت در این فرآیند، برندها تبلیغ شده و در بستر فضای دیجیتال مخاطبین با محصولات و خدمات این برندها آشنا می‌شوند. با توجه به این که بسیاری از مردم بیشتر زمان روز خود را در فضاهای مختلف دیجیتال سپری می‌کنند، برای هر کسب و کاری مهم است که بتواند از این فضا به بهترین شکل برای بهتر دیده شدن خود استفاده کند. 

به صورت کلی، دیجیتال مارکتینگ از اصول مشابهی با بازاریابی آفلاین و سنتی استفاده می‌کند. شما به عنوان برندی خاص و منحصر‌به‌فرد، باید تمام تلاش خود را در این مسیر به کار گیرید که نسبت به رقبای خود متمایز شده و سهم بزرگی از بازار را در اختیار بگیرید. در ادامه قصد داریم همه چیز درباره دیجیتال مارکتینگ شامل انواع، چگونگی کارکرد، چالش‌ها و... را مورد بررسی قرار دهیم.

نحوه کارکرد بازاریابی دیجیتال

در ادامه بحث این که بازاریابی دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد، به نحوه کارکرد آن می‌رسیم. در مجموع بازاریابی، طیف وسیعی از روش‌ها و رسانه‌ها را شامل می‌شود که شرکت‌ها برای رساندن پیام خود به مخاطبین هدف از آن‌ها استفاده می‌کنند. برای رسیدن به موفقیت، به ترکیبی از تبلیغات و آگاهی در فروش نیاز است. بازاریاب دیجیتال حرفه‌ای، وظایف مربوطه را یا در داخل شرکت یا در خارج آن انجام داده و مشتریان را از خدمات و مزایای مختلفی بهره‌مند می‌کند.

تا مدت‌ها قبل، شرکت‌ها بازاریابی را از طریق نشریات، تلویزیون و رادیو انجام می‌دادند؛ چرا که تنها راه ارتباطی با مخاطب همین موارد بود. گرچه هنوز این ابزار در اختیار شرکت‌ها و مخاطبین قرار دارند، اما اینترنت دنیای دیگری را در بازاریابی به وجود آورده است. دنیای دیجیتال و بدون مرزی که باعث می‌شود در چند ثانیه با خدمات و محصولات برندهای مختلف در تمام جهان آشنا شد. این فناوری‌ها و روندهای جدید، شرکت‌ها را مجبور کرد که استراتژی بازاریابی خود را تغییر داده و در بودجه‌بندی خود نیز تجدید نظر کنند.

در ابتدا ایمیل محبوب‌ترین ابزار در این زمینه بود. در ادامه تمرکز روی موتورهای جستجو معطوف شد که مطابق با جستجوی کاربران مواردی را به آن‌ها نمایش می‌داد. اما رفته رفته توسعه شبکه‌های اجتماعی باعث شد که شرکت‌ها بتوانند داده‌های کاربران را ارزیابی کرده و پیام خود را به شکلی خاص و مطابق با سلیقه آن‌ها به گوششان برسانند. گوشی‌های هوشمند و دیگر تجهیزات مدرن و قابل‌حمل، اکنون شرایطی را فراهم می‌کنند که محصولات و خدمات در هر جایی از دنیا به نمایش درآمده و نظر مخاطب را جلب کنند. طبق مطالعه‌ای در سال 2022، مشخص شد که 76 درصد از بزرگسالان در کشور آمریکا، با استفاده از تلفن‌های همراه خود خرید‌های آنلاین را انجام می‌دهد. بدون شک این موضوع در کشور ما نیز با افزایش راه‌های دسترسی به طور چشم‌گیری در حال افزایش بوده و این بهترین فرصت برای شرکت‌هایی است که می‌خواهند مزایای خاص خود را در معرض نمایش قرار دهند.

بازاریابی دیجیتال B2B و B2C

خوشبختانه دیجیتال مارکتینگ برای هر دو نوع کسب و کار B2B و B2C کار می‌کند؛ اما در این خصوص تفاوت‌هایی نیز به چشم می‌خورد. مشتریان B2B اغلب فرآیندهای تصمیم‌گیری طولانی‌تری دارند و از این رو تبدیل خدمت و محصول به فروش برای آن‌ها، زمان بیشتری را می‌برد. استراتژی‌هایی که مرتبط با برقراری ارتباط با این مشتریان هستند، بیشترین تاثیر را روی آن‌ها می‌گذارد. همچنین مشتریان B2C تمایل دارند که پیشنهادها و پیام‌های کوتاه‌مدت را پاسخ دهند. بازاریابی برای B2B اغلب بر پایه منطق و شواهد بوده و B2C باید بر پایه احساسات باشد.

همچنین در تصمیمات B2B معمولا نظر بیش از یک نفر را در نظر گرفته می‌شود. در مقابل، مشتریان B2C ارتباط مستقیم با برند را ترجیح می‌دهند. البته طبیعی است که برای هر موضوع استثنایی نیز وجود داشته باشد. شرکت B2C که محصولی باکیفیت را تولید می‌کند، می‌تواند محتوای آموزنده و جدی‌تری را هم ارائه کند. بنابراین استراتژی هر برند باید دائما مطابق با دیدگاه و سلیقه مشتریان تغییر کرده و البته در اجرای آن، همه مخاطبین در نظر گرفته شوند.

انواع دیجیتال مارکتینگ

بازاریابی دیجیتال مارکتینگ انواع مختلفی دارد که هر کدام از آن‌ها در شرایط خاصی موثر و پربازده هستند. این دسته‌بندی به برندهای مختلف فرصت‌های بیشتری را می‌دهد که بتوانند با مخاطبین هدف خود ارتباط بگیرند. در زیر به انواع مختلف دیجیتال مارکتینگ اشاره می‌شود.

بازاریابی محتوا

یکی از انواع مارکتینگ دیجیتال، بازاریابی محتوا است. هدف از این دسته بازاریابی، آموزش و اشتراک ارزش‌ها برای مخاطبین به جای تبلیغ محصول یا خدمات است. در حقیقت این نوع ماهیت ظاهری تبلیغاتی به شمار نمی‌رود، اما رفته رفته کسب و کار شما را به رهبر فکری و منبع اطلاعاتی قابل‌اعتمادی تبدیل می‌کند. استراتژی تولید محتوا، موردی بسیار موثر است؛ چرا که به مشتریان بالقوه مطلب و داده‌ای را به صورت رایگان ارائه کرده و آن‌ها را به خرید در مقاطع مختلف ترغیب می‌کند.
از جمله انواع این دسته باید به پست‌های وبلاگی، کتاب‌های الکترونیکی، خبرنامه‌ها، اینفوگرافیک، محتواهای صوتی و تصویری و... اشاره کرد.

سئو (SEO)

به صورت کلی سئو فرآیند بهینه‌سازی محتوا، تنظیمات فنی و دسترسی به وبسایت است. این کار باعث می‌شود که صفحات وبسایت‌تان در بالای صفحه نتایج جستجو در موتورهای جستجو نمایش داده شود و این به معنای ورودی بیشتر و جذب مخاطب بالاتر است. این استراتژی که مبتنی بر داده است، باعث تمایز بین رقبا در زمینه فعالیت خاصی هم می‌شود.

در نهایت هدف و یکی از مزایای سئو این است که لینک وبسایت شما، روی کلمات حوزه کاریتان به بالای صفحه نتایج جستجو برسد. اما دلیل اهمیت این موضوع چیست؟ 67.6 درصد از کاربران ترجیح می‌دهند که به 5 نتیجه اول نمایش داده‌شده وارد شوند و این یعنی اگر کسب و کاری موفق به حضور در این لیست برای کلمه کلیدی خاصی شود، سهم بزرگی از بازار را تصاحب خواهد کرد. تولید محتوای باکیفیت، تقویت تعامل کاربران و اطمینان از سازگار بودن محتوا با موبایل‌‌های هوشمند از راه‌هایی است که می‌توان در این بخش به موفقیت رسید.

بازاریابی موتورهای جستجو

بازاریابی موتورهای جستجو یا SEM موردی است که بسیاری آن را با SEO اشتباه می‌گیرند. این نوع بیشتر در خصوص تبلیغات پولی است که در صفحه نتایج موتورهای جستجو نمایش داده می‌شود. تبلیغات وقتی به کاربران نمایش داده می‌شوند که آن‌ها عبارت به خصوصی را جستجو کنند. برندهای تبلیغ‌کننده، به ازای کلیک کاربران باید هزینه تبلیغ را پرداخت کنند. این کار، یکی از روش های افزایش میزان بازدید سایت میباشد. در بین پلتفرم‌های این بازاریابی Google Ads و Bing Ads دو گزینه بسیار محبوب به شمار می‌روند. اگر در مورد بازدهی و موثر بودن این روش شک دارید، باید بگوییم که 68 درصد از تجربیات آنلاین کاربران با جستجو در موتورهای جستجو و در بین موارد پولی شروع می‌شود. وقتی برند خود را در منبع تجربیات آنلاین قرار دهید، شانس بسیار بالایی برای دیده شدن پیدا می‌کنید. به ویژه اگر مزیت منحصر‌به‌فردی را ارائه کنید!

بازاریابی رسانه‌های اجتماعی

بازاریابی در رسانه‌ها و شبکه‌‌های اجتماعی از دیگر انواع دیجیتال مارکتینگ به شمار می‌رود که با توجه به حضور گسترده مردم در این شبکه‌ها اهمیت بسیار بالایی پیدا کرده است. شبکه‌های اجتماعی دیگر تنها کانال تبلیغاتی به شمار نمی‌روند؛ این فضا به برندها اجازه می‌دهد به طور مستقیم با مخاطب در ارتباط بوده و حتی با آن‌ها گفتگو کرده و نیازهای‌شان را بررسی کنند.

رسانه‌های اجتماعی را می‌توان در هر جایی مشاهده کرد؛ به همین دلیل مهم است که شما در پلتفرم‌های گوناگون آن حضور فعال و پررنگی داشته باشید. البته فراموش نکنید که نحوه حضورتان در هر کدام از آن‌ها باید متفاوت باشید و نمی‌توان برنامه و استراتژی یکسانی را برای تمام شبکه‌های اجتماعی در نظر گرفت. چرا که کارکرد و مخاطبین آن‌ها با هم کاملا متفاوت هستند. برندها اغلب از این نوع بازاریابی به منظور شروع گفتگو و ارتباط‌گیری با مخاطبین خود استفاده می‌کنند. بسیاری از این شبکه‌ها مثل اینستاگرام به دنبال‌کنندگان اجازه می‌دهند که به شکل مستقیم اقدام به خرید کنند.

تبلیغات کلیکی (PPC)

تبلیغات کلیکی یا PPC نوعی از دیجیتال مارکتینگ است که برندها متناسب با تعداد کلیک‌های کاربران روی تبلیغات آن‌ها، هزینه پرداخت می‌کنند. به همین دلیل این نوع از تبلیغات مورد توجه بسیاری از مشاغل قرار می‌گیرند. البته در این نوع همه چیز به خود برند بستگی داشته و نباید انتظار خرید 100 درصدی را داشت. با کلیک روی تبلیغ، کاربر به سایت یا پلتفرم مشخصی از کسب و کار منتقل می‌شود و آنجاست که باید نهایت تلاش خود را برای متقاعد کردن او انجام دهید.

PPC شبیه بازاریابی موتورهای جستجو است؛ اما مشاغل و برندها می‌توانند از آن هم در موتورهای جستجو و هم در پلتفرم‌های دیگر بهره ببرند. این استراتژی، استراتژی پولی بوده و به همین دلیل مهم است که با بهینه‌سازی کمپین‌های خود، نظرات و سلایق مختلف را در بر بگیرید. در این راه برای نتیجه‌گیری بهتر می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

• با بهینه کردن امتیاز کیفیت برند در تبلیغات گوگل، کیفیت تبلیغات را بالا ببرید؛
• تبلیغاتی ایجاد کنید که نقاط درد مخاطب را هدف قرار دهند؛
• کیفیت صفحات فرود وبسایت خود را بالا ببرید؛
• از استراتژی‌های هوشمند به منظور پیشنهاد مبلغ مناسب استفاده کنید.

ایمیل مارکتینگ

بازاریابی ایمیلی شکلی از بازاریابی مستقیم است که در آن برند از طریق پیام‌های ایمیل استراتژیک با مشتریان ارتباط برقرار می‌کند. با وجود آن که دو دهه از این روش بازاریابی می‌گذرد، اما همچنان باید آن را سریع‌ترین و مستقیم‌ترین راه برای دسترسی به مخاطب دانست. البته با توجه به این که این روزها ایمیل کاربران پر از پیام‌های مختلف و تبلیغاتی است، باید جذابیت و کارایی پیام‌تان به حدی باشد که نظر آن‌ها را به سرعت جلب کند.

بازاریابی وابسته

در بازاریابی وابسته، افراد می‌توانند در حالی که برند دیگران را تبلیغ می‌کنند، به درآمد برسند. اما این فرآیند چگونه اتفاق می‌افتد؟ در این روش از مدل تقسیم درآمد استفاده می‌شود. در حقیقت وقتی کالا یا خدمتی از برندی را تبلیغ کنید، به ازای هر شخصی که آن خدمت یا محصول را خریداری کند، شما کمیسیون دریافت می‌کنید. برخی تنها با یک شرکت خاص همکاری کرده و تنها محصولات آن‌ها را در پلتفرم‌های مختلف تبلیغ می‌کنند، اما برخی دیگر با چند برند و سازمان همکاری دارند. این کاملا به سیاست‌های کاری و سازمانی‌تان وابسته است.

فرقی نمی‌کند که بخواهید تبلیغات‌تان را به چنین سازمان‌هایی بدهید یا خودتان به عنوان شرکت وابسته عمل کنید؛ در هر دو حالت اولین قدم ارتباط با طرف مقابل است. سپس باید به توافقات لازم در خصوص مبلغ و نحوه تبلیغات رسیده و مطابق با آن کار را آغاز کنید.

تبلیغات بومی

تبلیغات بومی نوع دیگری از دیجیتال مارکتینگ است که از آن به عنوان بازاریابی پنهان نیز یاد می‌شود. در این نوع تبلیغات، محتوای تبلیغ از نظر ظاهر، منطق و احساس به صورت کامل با پلتفرمی که در آن قرار می‌گیرد مطابقت دارد. در حقیقت تبلیغ با محتوای اطراف خود ترکیب شده و گویی بخشی از آن پلتفرم است. دلیل ایجاد تبلیغات بومی، پاسخ به بدبین شدن مخاطبین نسبت به تبلیغات در دنیای پیچیده امروز است. بسیاری با اطلاع از این که سازنده تبلیغ برای نمایش داده شدن آن هزینه‌ای را پرداخت می‌کند، این تصور را دارند که تبلیغ کاملا بزرگنمایی‌ شده است و به نادیده گرفتن آن می‌پردازند. اما تبلیغات بومی با ارائه اطلاعات خاص یا سرگرمی، پیش از تبدیل به تبلیغات این ذهنیت را دور زده و در واقع از جنبه تبلیغات فراتر می‌روند.

البته مهم است که این تبلیغات را به صورت کامل واضح برچسب‌گذاری و نشانه‌گذاری کنید؛ می‌توانید از کلماتی همچون تبلیغ‌شده یا حمایت مالی استفاده کنید. در صورتی که این موارد مشخص نباشند و مخاطب نداند که این بخش به تبلیغات مرتبط می‌شود، ممکن است زمان زیادی را صرف درگیر شدن با محتوا کند. زمانی که مخاطب بداند دقیقا انتظار چه چیزی را می‌کشد، احساس بسیار بهتری نسبت به محتوا و برند نیز خواهد داشت.

بازاریابی ویدئویی

بسیاری از کاربران، قبل از تصمیم‌گیری در خصوص خرید محصول یا خدمتی، برای یادگیری و آموزش‌های مرتبط با آن، خواندن نظرات یا تنها برای سرگرمی به پلتفرم‌هایی همچون یوتیوب مراجعه می‌کنند. این بهترین فرصت برای دیجیتال مارکتر است که بهترین استفاده را از این شرایط برده و از هر کدام از پلتفرم‌های بازاریابی ویدیویی مانند یوتیوب، فیسبوک، اینستاگرام و... به منظور جلب توجه مخاطب هدف استفاده کنند. بسیاری از برندها، موفقیت در این زمینه را در ترکیب این نوع بازاریابی با سئو، محتوا و... می‌دانند. همچنین استفاده از تیزر تبلیغاتی نیز کمک بسیاری به این روش بازاریابی خواهد کرد.

چالش‌های دیجیتال مارکتینگ

دیجیتال مارکتینگ با وجود آن که راه‌های بسیاری را برای رساندن پیام برند به گوش مخاطب باز می‌کند، اما همواره چالش‌هایی را نیز با خود به همراه دارد. در شرایطی که نتوان از پس این چالش‌ها برآمد، بدون شک به موفقیتی هم در زمینه جذب مخاطب و کسب سود دست پیدا نمی‌شود. به عنوان مثال کانال‌ها و راه‌های دیجیتال به سرعت در حال گسترش هستند و بازاریابان باید کاملا با آن‌ها سازگار شده و از آن‌ها پیروی کنند. نحوه استفاده صحیح از این کانال‌ها نیز چالش دیگری است که باید حتما مد نظر قرار بگیرد.

بسیاری تجزیه و تحلیل و استفاده درست از حجم بزرگی از داده‌هایی که می‌توان از طریق این کانال‌ها به دست آورد را نیز چالش بزرگ و سختی می‌دانند. اما شاید مهم‌تر از هر بخش دیگری، جلب توجه مخاطب اهمیت داشته باشد. با توجه به این که کاربران در دریایی از تبلیغات و محتواهای مختلف غرق می‌شوند، جلب توجه آن‌ها و ترغیب کردن‌شان برای اقدام موثر کار بسیار سخت و پیچیده‌ای است.

جمع‌بندی

دیجیتال مارکتینگ را باید استراتژی ضروری و مهمی برای هر کسب و کار و برندی دانست که قصد دارد در دنیای شلوغ و مدرن امروز رقابت کند. در این بازاریابی، از روش‌ها و کانال‌های دیجیتال مختلفی استفاده می‌شود که بتوان پیام خود را به مخاطبین هدف رساند و با درگیر کردن ذهن‌شان، آن‌ها را یک قدم به استفاده از خدمات یا محصولات خاصی نزدیک کرد. در این مقاله ما به معرفی بازاریابی دیجیتال و موارد مرتبط با آن پرداختیم و شما با مطالعه موارد گفته‌شده آگاهی بیشتری نسبت به کارکرد و اهمیت این نوع از بازاریابی پیدا می‌کنید. مجموعه فیکا، با سال‌ها تجربه در طراحی و اجرای انواع استراتژی‌های بازاریابی آماده ارائه انواع خدمات به مشتریان گرامی است. برای اطلاعات بیشتر از طریق راه‌های ارتباطی موجود در وبسایت با ما در تماس باشید.